सिंधुदुर्ग: नागपूर ते गोवा दरम्यान बांधण्यात येणाऱ्या सहा-पदरी ‘शक्तीपीठ महामार्ग’ प्रकल्पाला लागणाऱ्या जमिनीच्या अधिग्रहणाविरोधी शेतकरी आणि समाजसेवकांच्या चळवळीत तणावाचे वातावरण निर्माण झाले आहे. या पार्श्वभूमीवर सिंधुदुर्ग जिल्हाधिकारी कार्यालयात आयोजित बैठकीत केंद्रीय मंत्री नारायण राणे यांनी प्रकल्पाविरोधी गटांवर तीव्र टीका केली. “चांगल्या कामाला विरोध करणाऱ्यांना फटके देऊ!” अशी आक्रमक भूमिका त्यांनी व्यक्त केली.
“वन्यजीव स्वतःची राखण करतात!” : राणे
बैठकीत मंत्री राणे यांनी स्पष्ट केले, “या महामार्गामुळे १२ जिल्ह्यांतील १२ गावांना विकासाची गती मिळेल. जनतेचे प्रश्न सोडवले जातील. पण विकासात आडवे येणाऱ्यांना सरकार कमकुवतपणा दाखवणार नाही.” त्यांनी युक्तिवाद केला की, “जगलं कोणी राखत नाही, ती आपोआप राखली जातात. वन्यजीव स्वतःच्या रक्षणासाठी लढतात. त्यामुळे पर्यावरणाच्या नावाखाली प्रकल्पाला विरोध करणे योग्य नाही.”
काय आहे शक्तीपीठ महामार्गाचे स्वरूप?
हा १,००० किमीपेक्षा अधिक लांबीचा महामार्ग १२ जिल्हे (वर्धा, नांदेड, परभणी, धाराशिव, यवतमाळ, हिंगोली, बीड, लातूर, सोलापूर, सांगली, कोल्हापूर, सिंधुदुर्ग) तसेच २६ इंटरचेंज, ४८ मोठे पूल, ३० बोगदे आणि ८ रेल्वे क्रॉसिंगद्वारे राज्याला जोडणार आहे. महाराष्ट्र सरकारच्या म्हणण्यानुसार, हा प्रकल्प पर्यटन, व्यापार आणि तीर्थाटनासाठी गेटवे ठरेल.
तीर्थक्षेत्रांची जोड; पण विरोध का?
महामार्ग कोल्हापूरची करवीर निवासिनी अंबाबाई, तुळजापूरची भवानी, माहूरची रेणुकादेवी (तीन शक्तीपीठे), परळी वैजनाथ आणि औंढा नागनाथ (ज्योतिर्लिंग), पंढरपूर विठ्ठल मंदिर, नांदेड गुरुद्वारा, सिद्धरामेश्वर मंदिरासह १०हून अधिक तीर्थक्षेत्रांना जोडणार आहे. तरीही, शेतकऱ्यांचा आक्षेप आहे की, महामार्गासाठी सुपीक जमीन, आदिवासी बस्त्यांवर धाबा दिला जात आहे. सिंधुदुर्ग, कोल्हापूर आणि सोलापूरमध्ये शेतकरी संघटनांनी मोर्चे काढून सरकारच्या ‘जबरदस्तीच्या’ भूधारणा नीतीवर टीका केली आहे.
पुढील पाऊल
राज्य सरकारने प्रकल्पाला ‘राष्ट्रीय गरजेचा’ घोषित केल्याने विरोधाच्या आवाजांना कायदेशीर आवाहन करणे अवघड झाले आहे. तथापि, मंत्री राणे यांच्या हालचालीवरून लक्षात येते की, सरकार विरोधकांशी तडजोड करण्याऐवजी दमनाचा मार्ग अवलंबण्याची तयारी दाखवत आहे. शेतकरी आणि पर्यावरणवादी यांच्या पुढील कारवायांवरच या वादग्रस्त प्रकल्पाचे भवितव्य अवलंबून असेल.